Stap 6 : Laat je eigen waterinstallatie keuren

Elke nieuwe of gerenoveerde waterinstallatie moet gekeurd worden. Ook elke verandering of uitbreiding van de installatie moet je laten keuren. 

Vanaf 1 januari 2021 is de keuring van waterinstallaties uitgebreid en grondig aangepast. De keurder kijkt na of je installatie conform of niet conform is. 

Het wettelijk kader van de keuring is geregeld in het algemeen waterverkoopreglement en het Ministerieel besluit Keuringen.

Bekijk eerst de instructievideo, nadien kan je je antwoorden vinden in volgende vragen:

1. Wanneer moet ik laten keuren?
2. Welke keuringen heb ik nodig?
3. Wat is een NABI?
4. Wat is tweedecircuitwater?
5. Wie mag er keuren?
6. Werkopdrachten keuringen: verantwoordelijkheden voor opdrachtgever en keurder
7. Hoe vraag ik een keuring aan?
8. Welke documenten moet ik klaarleggen voor de keurder?
9. Hoe vul ik de inventaris in?
10. Wat zijn de regels rond de keuring?
11. Wat als ik geen keuring aanvraag?
12. Wat wordt er gecontroleerd tijdens de keuring?
13. Wat gebeurt er met het keuringsattest?
14. Niet conform, wat nu?
15. Wat kost een keuring?
16. Wanneer gebeurt er een belangrijke wijziging?

Wanneer moet ik laten keuren?

Een keuring is verplicht bij nieuwbouw en belangrijke wijzigingen. Kreeg je een attest van een niet-conforme installatie, dan moet je laten herkeuren. 

• vóór de eerste ingebruikname
• bij belangrijke wijzigingen: wijzigingen die de volksgezondheid of de goede werking van de installatie en het openbaar waternetwerk kunnen bedreigen
• bij heringebruikname na een afsluiting wegens een onmiddellijke bedreiging voor de gezondheid van de verbruiker of voor de volksgezondheid en de veiligheid van de drinkwatervoorziening, op verzoek van de exploitant
• na vaststelling van een inbreuk op de wettelijke en technische voorschriften, op verzoek van de exploitant
• nadat herstelmaatregelen genomen zijn naar aanleiding van een voorafgaande keuring van de binneninstallatie

Binneninstallatie en niet-aangesloten binneninstallatie

Belangrijke wijziging van de binneninstallatie en niet-aangesloten binneninstallatie zijn: 

• Alle wijzigingen die aanleiding kunnen geven tot een rechtstreekse verbinding tussen de binneninstallatie, de niet-aangesloten binneninstallatie, de installatie voor tweedecircuitwater en de privéwaterafvoer.
• Alle wijzigingen die inbreuk kunnen doen op de minimale vereiste beveiliging tegen terugstroming van langdurig stilstaand water of een vloeistof van vloeistofcategorie 3, 4 of 5.

Hier vind je een lijst van belangrijke wijzigingen.

Installatie voor tweedecircuitwater

Belangrijke wijzigingen van de installatie voor tweedecircuitwater zijn:

• De plaatsing van of wijziging van een bestaand bijvulsysteem of voedingspunt met drinkwater.
• De plaatsing of wijziging van een afnamepunt in de installatie voor tweedecircuitwater dat gebruikt kan worden voor een toepassing waarvoor drinkwater vereist is.
  Vb. het bijplaatsen van een uitgietpompbak met een aftappunt voor tweedecircuitwater. Dit aftappunt kan mogelijks ook gebruikt worden voor toepassingen waarvoor drinkwaterkwaliteit vereist is.

Hierboven las je al dat een keuring verplicht is bij nieuwbouw en bij belangrijke wijzigingen, maar er zijn nog andere momenten waarop de keuring verplicht is.

Zijn er herstelmaatregelen uitgevoerd nadat de installatie bij een voorafgaande keuring niet conform was, dan is een herkeuring verplicht.

Op vraag van de exploitant is de klant verplicht om een keuring uit te voeren:

• bij het vaststellen van een inbreuk op de wettelijke en technische voorschriften 
• als de installatie gebruikt wordt nadat hij werd afgesloten omdat de gezondheid van de gebruiker of de volksgezondheid onmiddellijk bedreigd was of voor de veiligheid van het openbaar waternetwerk

Welke keuringen heb ik nodig?

 Welke installaties keuren?

Drie soorten installaties moeten gekeurd worden:

Wat is een NABI?

De niet-aangesloten binneninstallatie in een onroerend goed bestaat uit:

• Huishoudelijk leidingnet: de kranen en de leidingen, fittingen en toestellen die geïnstalleerd worden tussen de kranen die gewoonlijk gebruikt worden voor menselijke consumptie en het privaat waternetwerk.
• Systemen en toestellen die met het huishoudelijk leidingnet verbonden zijn.

De niet-aangesloten binneninstallatie met water bestemd voor menselijke consumptie dat NIET komt van het openbaar waternetwerk.

Het drinkwater is gezuiverd putwater/ander water van:

1. een private waterleverancier 
   • bv. scholen, camping
2. een private waterwinner
   • bv.  als je zelf instaat voor de zuivering

Dit gezuiverde water moet voldoen aan de kwaliteitseisen voor water bestemd voor menselijke consumptie. De waterleverancier / waterwinner is – net zoals het waterbedrijf – verplicht het water te controleren.

In een onroerend goed kunnen verschillende installaties voorkomen. Bij keuring moet elke aanwezige installatie in het gebouw gekeurd worden.
De volgende combinaties zijn mogelijk:

• Binneninstallatie en een installatie voor tweedecircuitwater
  Vb. huis dat aangesloten is op het openbaar waternetwerk (binneninstallatie) en een regenwatercircuit heeft (installatie voor tweedecircuitwater) 
   
• Binneninstallatie en niet-aangesloten binneninstallatie
  Vb. huis dat aangesloten is op het openbaar waternetwerk (binneninstallatie) en een grondwaterput heeft die gebruikt wordt voor toepassingen waarvoor drinkwaterkwaliteit vereist is.
   
• Niet-aangesloten binneninstallatie en een installatie voor tweedecircuitwater
  In dit geval is er geen verbinding met het openbaar waternetwerk. Naast tweedecircuitwater is er in het onroerende goed ook water bestemd voor menselijke consumptie, afkomstig van een eigen waterwinning (bv. grondwater).
  Vb. huis dat niet aangesloten is op het openbaar waternetwerk (binneninstallatie) maar een grondwaterput heeft die gebruikt wordt voor toepassingen waarvoor drinkwaterkwaliteit vereist is. Daarnaast is in de woning nog een installatie voor tweedecircuitwater.

Wat is tweedecircuitwater?

De installatie voor tweedecircuitwater is het geheel van systemen en leidingen voor:

• het winnen, opvangen of produceren van tweedecircuitwater
• de opslag
• het gebruik 

Het tweedecicruitwater is water dat NIET geschikt is voor menselijke consumptie. De kwaliteit van dit water moet niet gecontroleerd worden. Tweedecircuitwater kan gebruikt worden voor niet-drinkwatertoepassingen zoals toilet spoelen, auto wassen, tuin besproeien…

OPGELET: Gebruik je tweedecircuitwater voor drinkwatertoepassingen? Dan moet dit water voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen en ben je zelf verantwoordelijk voor het opvolgen van de kwaliteit van het water. In bovenstaand geval is dit water geen tweedecircuitwater meer, maar water bestemd voor menselijke consumptie. Hiervoor vraag je een keuring aan niet-aangesloten binneninstallatie.

Binneninstallatie

De binneninstallatie in een onroerend goed bestaat uit:

• Huishoudelijk leidingnet: de kranen en de leidingen, fittingen en toestellen die geïnstalleerd worden tussen de kranen die gewoonlijk gebruikt worden voor menselijke consumptie en het openbaar of privaat waternetwerk
• Systemen en toestellen die met het huishoudelijk leidingnet verbonden zijn

De binneninstallatie krijgt water bestemd voor menselijke consumptie van het openbaar waternetwerk.

De waterbedrijven zijn verantwoordelijk voor de controle van het door hun geleverde kraanwater. Uit het rapport ‘Kwaliteit van het drinkwater’ blijkt dat geleverd kraanwater voldoet aan de wettelijke drinkwaterkwaliteitseisen.

Wie mag er keuren?

Al onze keurders zijn opgeleid en erkend door AquaFlanders. AquaFlanders is verantwoordelijk voor de keuringen die zij uitvoeren (www.aquaflanders.be). Ben je ontevreden over een keuring door een (door AquaFlanders erkende) keurder? Dan moedigen we je in eerste instantie aan om in dialoog te gaan. Komen jullie er niet uit, dan kan je via de website van AquaFlanders (www.aquaflanders.be) een klacht indienen.

Werkopdrachten keuringen: verantwoordelijkheden voor opdrachtgever en keurder

Bij een keuring hebben zowel de opdrachtgever als de keurder verantwoordelijkheden. Deze staan vermeld in de werkopdracht. Beide partijen dienen deze na te komen bij een keuring.

Door de inventaris (toestellenlijst) te ondertekenen gaan beide partijen akkoord met de voorwaarden vermeld in de werkopdracht.

Hoe vraag ik een keuring aan?

De snelste en makkelijkste weg om de keuring aan te vragen is via ons online aanvraagformulier keuring. Mocht u nog bijkomende vragen hebben, dan kan u terecht bij onze klantendienst op het gratis nummer 0800 90 300.

Welke documenten moet ik klaarleggen voor de keurder?

Voordat de keuring begint, verzamel je de volgende documenten die de keurder nodig heeft. Al deze documenten dienen ondertekend klaar te liggen: 

1. bij een keuring voor een eerste ingebruikname:
   • de inventaris van de aangesloten toestellen van het te keuren systeem met bijhorende stavingstukken (toestellenlijst)
   • een uitvoeringsplan van het te keuren systeem
   • je hebt voor het aanvatten van een keuring de werkopdracht gelezen, door de inventaris (toestellenlijst) te ondertekenen gaan beide partijen akkoord met de voorwaarden vermeld in de werkopdracht
2. bij een keuring voor andere reden dan een eerste ingebruikname: 
   • (voor zover beschikbaar) de inventaris van het te keuren systeem met bijhorende stavingstukken (toestellenlijst)
   • een uitvoeringsplan van het te keuren systeem
   • je hebt voor het aanvatten van een keuring de werkopdracht gelezen, door de inventaris (toestellenlijst) te ondertekenen gaan beide partijen akkoord met de voorwaarden vermeld in de werkopdracht

Hoe vul ik de inventaris in?

Download het voorbeeld.

Wat zijn de regels rond de keuring?

Informatie over de wetgeving rond keuringen vind je op de site van Belgaqua.

Taken en verantwoordelijkheden

De taken en verantwoordelijkheden van de klanten en de exploitant zijn vastgelegd in het algemeen waterverkoopreglement. Dit geldt ook voor de keuring. 

Klant

• Legt de installatie aan volgens de geldende technische en wettelijke voorschriften.
• Vraagt de keuring van de installatie aan en betaalt de kosten hiervoor.
• Geeft de keurder alle informatie (inventaris van het te keuren systeem en uitvoeringsplan) zodat deze de keuring kan uitvoeren.
• Krijgt het keuringsattest van de keurder. De klant is verplicht om het keuringsdossier (keuringsattest en uitvoeringsplan) bij te houden.
• Zorgt ervoor dat de kwaliteit van het geleverde drinkwater behouden blijft.
• Voert de nodige herstelmaatregelen uit binnen de vastgestelde termijn op het keuringsattest.
• Vraagt de herkeuring aan na het uitvoeren van de herstelmaatregelen.

Exploitant

De organisatie van de keuring gebeurt in Vlaanderen door een samenwerkingsverband tussen de verschillende exploitanten. AquaFlanders organiseert dit. De exploitant:

• Organiseert de keuring volgens de NBN EN ISO/IEC 17020. 
• Waarborgt de kwaliteit van de keuring door geaccrediteerd te zijn als keuringsinstelling van het type A.
• Informeert de toezichthoudende ambtenaar Leefmilieu (VMM) over 
  • de niet-conforme keuringsattesten waarvoor de termijn voor het nemen van het herstelmaatregelen is overschreden.
  • de installaties die in gebruik genomen zijn zonder voorafgaande keuring.
• Zorgt voor een digitale archivering van de keuringsdossiers (keuringsattest en uitvoeringsplan).
• Werkt de minimale vereisten ter beveiliging van terugstroming uit.

Keurder

• Voert de keuring uit volgens de vastgestelde technische criteria.
• Bezorgt het keuringsattest aan de aanvrager van de keuring.
• Legt vast welke herstelmaatregelen nodig zijn en binnen welke termijn deze moeten uitgevoerd worden.

Toezichthouder

• Adviseert de minimale vereisten ter beveiliging van terugstroming.
• Behandelt tweedelijnsklachten i.v.m. de keuring van binneninstallatie, niet-aangesloten binneninstallatie en installatie voor tweedecircuitwater.
• Sensibiliseert eigenaars of beheerders van niet-conforme installatie waarvoor geen herstelmaatregelen genomen zijn.
• Geeft bevel tot afsluiting wanneer de nodige herstelmaatregelen niet werden uitgevoerd. 

Te bereiken via afsluitingdrinkwater@vmm.be

Wat als je geen keuring aanvraagt?

Neem je als klant de installatie in gebruik zonder voorafgaande keuring, dan stuurt het waterbedrijf je een aanmaning.

Respecteer je de termijn van de aanmaning niet, dan kan het waterbedrijf de verbinding van de binneninstallatie op het waternetwerk weigeren of je afsluiten. Verzet je je hiertegen, dan kan het waterbedrijf een aanvraag indienen tot afsluiting bij de toezichthoudende ambtenaar Leefmilieu.

Wat wordt er gecontroleerd?

De keuring van de waterinstallatie beschermt jouw gezondheid en die van de volksgezondheid. De keurder kijkt na of de installatie gebruiksconform en conform is voor aansluiting.

De keurder van de waterinstallatie kijkt na of:

• er geen terugstroming mogelijk is
• er een scheiding is van verschillende waterstromen 
• de installatie volgens de voorschriften aangelegd werd
• er correct gebruikgemaakt wordt van de verschillende soorten water (nieuw)

Verder wordt er ook gekeken of de binneninstallatie gebruiksconform is:

Wat gebeurt er met het keuringsattest?

Je ontvangt zodra de keurder klaar is met de administratieve afhandeling van de keuring een e-mail met in bijlage het keuringsverslag, alsook een link waarmee je tot 30 dagen na de keuring de bijlagen (een kopie van uw plan en inventaris) kan downloaden. Na deze periode is dit niet meer mogelijk.

De attesten van keuringen uitgevoerd sinds 1 januari 2021 kunnen door de eigenaar steeds opgevraagd worden via: woningpas.vlaanderen.be

Zelf hou je samen met het keuringsattest, het uitvoeringsplan en de inventaris van het gekeurde systeem bij. Die moet je kunnen voorleggen aan het waterbedrijf voor hun controle- en inventarisatietaken.

Niet-conform keuringsattest, wat nu?

Een niet-conform keuringsattest toont aan dat je installatie niet conform is aan de geldende technische voorschriften. Het is aan jou om ervoor te zorgen dat je installatie wel conform wordt. Doe je dit niet binnen een bepaalde termijn dan worden specifieke procedures opgestart die je kunnen afsluiten van de drinkwatervoorziening.

Herstelmaatregelen en herkeuren

Na keuring ontvang je van de keurder een keuringsattest. Is de keuring niet conform, dan staat op het keuringsattest welke herstelmaatregelen je moet nemen om de installatie conform te maken. Afhankelijk van welke inbreuk vastgesteld is, moet deze herstelmaatregel uitgevoerd worden binnen een opgelegde termijn.

Als klant ben je verantwoordelijk om binnen deze opgelegde termijn een herkeuring van de installatie aan te vragen en dus alle herstelmaatregelen uitgevoerd te hebben. 

Geen herkeuring?

Heb je geen herkeuring aangevraagd binnen deze opgelegde hersteltermijn dan:

• krijg je bij eerste ingebruikname geen definitieve aansluiting 
• of start de exploitant de aanmaningsprocedure op wanneer feitelijk gebruik gemaakt wordt van de waterlevering

Als je al aangesloten bent op de waterlevering, dan zijn volgende stappen vastgelegd in de procedure. Eerst stuurt de exploitant je een aanmaning. Reageer je niet, dan kan de exploitant je afsluiten … Je kan je altijd weer in regel stellen, dan word je opnieuw aangesloten.

Aanmaning

Als je de herstelmaatregelen niet binnen de opgelegde termijn uitgevoerd hebt en een herkeuring hebt aangevraagd, dan kan de exploitant een aanmaning sturen naar de klant. De eerste aanmaning is gratis en zegt:

• Welke herstelmaatregelen je moet nemen binnen welke termijn om de installatie conform te krijgen.
• Wat er gebeurt als je dit niet doet. Namelijk dat de exploitant:
  • de binneninstallatie kan ontkoppelen (bij een bestaande woning) met de aftakking 
  • een aanvraag tot begrenzing of afsluiting kan aanvragen bij de toezichthoudende overheid

Na de eerste aanmaning stuurt de exploitant nog tweede aanmaningen. Alleen de eerste aanmaning is kosteloos.

Ontkoppelen binneninstallatie 

Is de installatie na de aanmaningsprocedure nog steeds niet conform de geldende technische voorschriften, dan kan de exploitant de verbinding van de binneninstallatie met het waternetwerk verbreken.

Verzet je je hiertegen als klant, dan kan het waterbedrijf een aanvraag indienen tot begrenzing of afsluiting bij de toezichthoudende ambtenaar Leefmilieu.

Begrenzing of afsluiting waterlevering

Het waterbedrijf kan de begrenzing of afsluiting van de waterlevering aanvragen bij de toezichthoudende ambtenaar Leefmilieu (VMM). Dit gebeurt op basis van een onderbouwd dossier van het waterbedrijf. 

Blijkt uit onderzoek van de VMM dat de aanvraag tot begrenzing of afsluiting gegrond is, vraagt de VMM aan de klant om de binneninstallatie conform te maken tegen een bepaalde datum. Wordt deze datum niet gehaald, kan de toezichthouder een bevel tot begrenzing of afsluiting geven aan de exploitant.

Ben je niet akkoord met de beslissing tot begrenzing of afsluiting, kun je een beroep indienen bij de minister bevoegd voor het leefmilieu en het waterbeleid. 

Heb je een klacht over het optreden van de toezichthoudende ambtenaar, dan kan je hiervoor terecht bij de klachtenmanager van de VMM.

Heraansluiting waterlevering of wegnemen begrenzing

Zijn de technische knelpunten opgelost en weigert het waterbedrijf toch een heraansluiting of wegname van de debietsbegrenzing, dan kan je een brief sturen naar de toezichthouder Leefmilieu waarbij je aantoont dat je aan de opgelegde voorwaarde voldoet. 

De toezichthoudende ambtenaar beslist binnen een termijn van vijftien kalenderdagen en maakt de beslissing daarna binnen de drie werkdagen over aan de aanvragen en het waterbedrijf.

Wat kost een keuring?

Wanneer gebeurt er een belangrijke wijziging?

Belangrijke wijzigingen van de binneninstallatie (BI) en niet-aangesloten binneninstallatie (NABI) zijn

• Alle veranderingen die ervoor kunnen zorgen dat er een rechtstreekse verbinding is tussen de binneninstallatie, de niet-aangesloten binneninstallatie, de installatie voor tweedecircuitwater en de afvoer voor afvalwater.
• Alle veranderingen die ervoor zorgen dat de minimale vereiste beveiliging tegen terugstroming van langdurig stilstaand water of een vloeistof van vloeistofcategorie 3, 4 of 5 niet gerespecteerd wordt.

De keuring is dus verplicht bij volgende situaties:

• Er wordt overgeschakeld van regen- of putwater naar kraanwater.
• Er wordt een regen- of grondwatersysteem geplaatst waardoor ander water dan kraanwater gebruikt kan worden.
• Er wordt een bijvulsysteem op regenwatercircuit geplaatst.
• De aftakking wordt door ons aangepast op vraag van de klant.
• Er wordt een waterbehandelingsinstallatie (geen ontharder) geplaatst.
• Er wordt een drukverhogingsinstallatie geplaatst.
• Er wordt een brandblusinstallatie geplaatst die verbonden wordt met de binneninstallatie.
• Er wordt een CV-installatie geplaatst of vervangen.
• Er wordt warm water geproduceerd via een gecombineerd systeem (combiketel, warmtepomp,…) waarbij additieven worden toegevoegd (anticorrosie, antilek, antivries).
• Er wordt een niet-huishoudelijke wasmachine geïnstalleerd.
• Er wordt een niet-huishoudelijke vaatwasmachine geïnstalleerd.
• Er wordt een droogkast gebruikt met watervoorziening.
• Er wordt keukenapparatuur direct aangesloten op het drinkwaternet (bv. Steamer, kookpot met vaste vulling, koffiemachine, drankautomaat,…) -> dus niet via een handmatig te vullen vulbakje.
• Er wordt een toestel op het drinkwaternet geplaatst om het water te reinigen, behandelen of analyseren.
• Er wordt een bijvulsysteem voor een vijver geïnstalleerd.
• Er wordt een zwembad met verwarming en/of bijvulling geplaatst.
• Het binnenleidingnet wordt grondig uitgebreid of vernieuwd.
• …

Is één van bovenstaande situaties van toepassing, maak dan een afspraak voor een keuring.